Ana içeriğe atla

Moby Dick Herman Melvilles 1851 -bana Ahab deyin"

Büyük bir dinozor kaldı sularda 1800lü yıllarda, moby dick dedi balina avcıları adına, gördüklerinde kaçarlardı, bir tanesi hariç "Kaptan Ahab"

Moby Dick yani "hareketli çük" aklı olduğuna inanılan bir ispermeçet balinasıydı yani "sperm balinası" 

Doğanın kaynağı olan üreme organlarını temsil eden bu metaforlarla yola çıkan Herman Melville, kendi zamanında sadece üç bin adet satılabilen, ancak sonraki yıllarda bir kült olarak tarihe geçen Moby Dick'i kendi çağına göre bayağı sayılabilecek bir şekilde anlatmıştır, o zamanlar hakim olan dil daha elit daha edebi olmasına rağmen Herman halk diline indirgemiştir hikayesini.

Daha evvel roman kültüründe "yol", "ada" temaları işlenmiş ancak "deniz" ilk defa Moby Dick'le beraber görülmüş ortaya üçüncü bir kronotop çıkmıştır.  *bu kısımlarda Ali Şimşek açıklamalarından faydalanılmıştır*

https://ptpimg.me/qc7ca8.png 

 Temalı bilgilendirmelerimizden sonra gelelim Moby Dick'in faydalarına, ispermeçet balinasının avlanma sebebi neydi?

O zamanlar aydınlanmanın, uzun süreli aydınlanmanın tek yöntemi balina yağından yapılan mumlardı, her yerde aynı yağ kullanılır ve en medeni aydınlanma yöntemi kabul edilirdi. Balina vcıları bütün okyanusu tarayıp balina avladıkları için de kendilerini korsanlardan, ticaret gemilerden, deniz üzerindeki herkesten üstün sayarlardı. Balinacılığın hakettiği itibarı görmüyor olmasına rağmen bunda haklıydılar da, salt biz deniz yolcuğu değil sonuçta, dünyada kalmış son dev son titanlara karşı verilen bir mücadeleydi bu aynı zamanda.

  Küçük sandallarla bile köpek balıklarının arasında korkusuzca gezebilen bu balina avcılarının tek korkulu rüyası Moby Dick, Beyaz Balinaydı. Moby düşmanlarını, onu avlanmak ve onun çene kemiklerinden kendi prenseslerine etek fileliği yapmak isteyen bütün düşmanlarını alt ediyordu. Altettiği düşmanlarının hiç birisi geri gelmedi, Ahab hariç, KAPTAN AHAB.

https://ptpimg.me/qwb446.png



















Ahab, Moby'yi avlamaya ant içmiştir çünkü ilk karşılaşmalarında sağ bacağını kaybetmiş daha çok hırslanmıştır. Öyle bir hırs ki ölümü Beyaz Balina'dan bile olacaksa olsundur artık, bu gözü karalığından mürettebatının haberi yoktur, onlar kazanacakları paraları hayal etmektedir ama Ahab onları da zamanla hipnozuna almıştır. 

Ve bu hayat mücadelesini, yaşama hırsıyla birlikte, dalgaların köpükleri arasında kaybolan öldürme arzusunu, şimşeklerin paratonerlerin çevresinde oluşturdu ateş cinlerini, bütün bu tabiatı, kim normale döndürecek.

Melville, balınacılığın incilini önümüze sermiştir, şapka çıkarıp saygı duruşunda bulunmak yapılabilecek en şatafatsız tepki olur.

https://ptpimg.me/1p3r1a.png












Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Bülbülü Öldürmek 2019

Bülbülü Öldürmek... Uzun zaman sonra bir kitabı bitirebildim, özlemişim eski günlerimi, pek çok kitap okuyorum aslında ama artık hep araştırma tarzı ansiklopedi ya da makale türü olduğu için kitap okumuş saymazdım kendimi.  Kayınçomun elinde gördüm kitabı ilk, "abi bu kitabı okuyorum, tavsiye ederim, güzel kitaptır" dedi. Baktım daha çeyreğini okumuş, kapağı ve kitabın ismi çok hoşuma gitti. Nobel almış olması pek önemli değil benim için biliyoruz ki siyasi sebeplerden de verilebiliyor nobeller. Zihnimde yer etti ilk fırsatta okuyayım derken bir baktım arşivimde epub olarak duruyormuş sevgili roman, hemen elimdeki e-okuyucuya uygun hale getirip okumaya başladım. Üç gün sürdü çünkü başlarda biraz sıkıldım, pişman oldum başladığıma, ısrarla devam ettim, yarım bırakmak istemedim, sonra kitap toparlandı, ayağa kalktı ve koşmaya başladı ve kitap bittiğinde evet bu bir pulitzeri de hak etmiş dedirtti. Kendi dönemini çok iyi yansıtan kitaplardan okuması zevkli ama gözümde...
4 yorum
Devamı

2011'i birlikte geçirdiğim kitaplar

1 Swann'ın bir aşkı Marcel Proust Proust'u tanımayan kalmamalı, okuyom ben yaa diyen herkesi bekleriz. 2 Aşkın suçları Marquis de Sade Sadizm kelimesi kökünü bu adamın soy isminden alıyor, o kadar manyak o kadar yavşak ve o kadar da ahlaksız bir insan. 3 Dünyanın bütün sabahları Pascal Quignard Pascal'ın  felsefeyle olayları bir araya getirip harmanlaması ciddiye alınmalı hatta on liraya kıyılıp bu kitap da gidilip sahaflardan alınmalı 4 Umami Nuarıklı Üniden bir hocam vermişti yazarı arkadaşıymış, keyiflik bir şey, siz okumayın. 5 Godot'yu beklerken Samuel Becket Ooo sembolizm, Godot candır canandır her şeydir. Ölmeden önce okuyun efendim. 6 Eylembilim Oğuz Atay Üniversite olayları, polisler kafa kırmalar ölümler, olaylar olaylar 7 Ruh adam Nihal atsız Mutlak seveceksin... Atsız ın psikolojik analizler konusunda doktora yapmaya çalıştığı eseri, çok başarılı değil ama yine de güzel, okunabilir. 8 Matmazel Noraliya'nın koltuğu Peyami Safa Peyam...
13 yorum
Devamı

Hiç,Hep,Bir

Güneşe direnebilen bir seni gördüm, ışınların içinden geçerdi bakışların ya da gözlerinde toplardın güneşi, bakamazdım kamaşırdım. Kimi zaman ağlardım, sorduğunda; “sen kaçtın!” derdim. Çenemden tutardın sol elinle, var gücünle destek olurdun bana ama başım hep eğik kalırdı kaldıramazdım. Sonra sen de başını eğerdin, alnını omzuma kor yine sol elinle yanağımı okşardın. Nefesin ruh gibiydi sen soludukça, ben hissettikçe: canlanırdım, yaşardım. Şevket derdin ama edemezdim, Azad’sın derdin hayır senin kölenim derdim, İsmail derdin, sana kurban derdim, Abdulkerim derdin, susardım, sarılırdın. Gözlerimi açardım, puslu bir görüntü sonra arşıma diz çökmüş siluetini hissederdim. Omzumdaydın, yanağımda ve ruhumda. Sonra görmeye başladım sol elini ve dizlerini, ama puslu ve tuzlu, bilmem kaç zaman böyle durduk.. Sağ elimi kaldırdım ve yanağımdaki elini tuttum, başını omzumdan çektin ve usul usul gözlerinle gözlerimi aradın.. Gözlerin gözlerime değdiğinde ben “hep”tim ya da “hiç” zaten “bir” değ...
Yorum Gönder
Devamı